Faire praktijken lopen als een rode draad door de werking van BUDA. Het Kortrijkse kunstencentrum maakt deel uit van The Coalition en onderschreef initiatieven als Engagement Arts en het Handvest voor de podiumkunstenaar. Kristof Jonckheere, directeur van BUDA, zet de kunstenaar centraal bij elke samenwerking.
“BUDA, dat is één grote toolbox voor artiesten. We bieden zo’n 70 residenties per jaar aan. We beschikken over 5 studio’s en 2 theaterzalen. We hebben technici ter beschikking, er is een artistiek en logistiek aanspreekpunt. Er zijn 17 residentiekamers, er is een geëngageerd testpubliek, er zijn verschillende feedback-formats, een fotograaf, een uitgebreid netwerk enzovoort. Allemaal instrumenten die we voor de kunstenaar kunnen inzetten. Daarbij richten we ons helemaal naar diens noden. Elk gesprek met de artiest begint met de vraag: wat kunnen we voor jou betekenen? Niet alleen: wat wil je maken? Maar ook: hoe wil je werken? Voor ons kan alles. Wil je twee maand een tafel en een stoel om in complete isolatie te schrijven? Prima. Kom je met een grote compagnie twee weken afmonteren om vervolgens met toeters en bellen in première te gaan op een festival? Dat is evenmin uitgesloten.”
Ruimte om te mislukken
“Aan een residentie bij BUDA zijn geen voorwaarden gekoppeld. Of een maker aan het einde iets presenteert of niet, en voor wie – dat beslist hij of zij zelf. Het is onze missie en opdracht om kunstenaars de ruimte te geven: niet alleen om te onderzoeken, te creëren, te experimenteren en/of te presenteren, maar ook om te mislukken. Veel van die engagementen leggen we vast in een intentiebrief die de kunstenaar meeneemt in zijn subsidiedossier. Dat geldt voor ons als een contract van BUDA tegenover de kunstenaar. Dat gaat van technische noden over catering tot afspraken over overnachtingen of de mogelijkheid om te presenteren. De meeste residenten vragen niet om een vergoeding en zien BUDA’s inbreng in tijd, ruimte en tools als een zeer waardevolle bijdrage. Toch vinden we het belangrijk om zicht te krijgen op ieders betaling. Daarom hebben we vorig jaar een loonbevraging gedaan. De resultaten hopen we dit jaar te analyseren.”
Wederzijdsheid
“Zo’n 10 tot 20 keer per jaar treedt BUDA ook op als coproducent. We bieden dan niet enkel werkplek en onze toolbox aan, maar ook een financiële enveloppe om de creatie te kunnen realiseren. In het coproductiecontract nemen we op dat we ervan uitgaan dat de artiest of het gezelschap zijn medewerkers fair – lees: volgens de wettelijke voorschriften – vergoedt. Coproducties kunnen perfect zonder dat er een engagement is om te presenteren. Als dat engagement er wel is, leggen we allereerst het bedrag, de periode en de andere modaliteiten van de coproductie zelf vast en geven we aan dat de afspraken over de presentatie (inclusief een aparte vergoeding) later volgen. We gaan niet licht over zo’n contract. Als kunstenorganisatie bekleed je willens nillens een machtspositie ten opzichte van de artiest. Daar moeten we ons van bewust zijn. Met die macht moeten we dus verantwoordelijk omspringen. Daarom werken we aan contracten met een grotere mate van ‘wederzijdsheid’. Niet enkel vanuit de instelling naar de artiest, maar vanuit twee gelijkwaardige partijen.”
